W jelitach człowieka żyją tryliony pożytecznych bakterii. Ich obecność jest dla nas bardzo korzystna. Nie tylko wpierają one pracę układ pokarmowego. Wzmacniają także układ immunologiczny, a tym samym czynią nas bardziej odpornymi na wirusowe i bakteryjne infekcje. Flora jelitowa jest niestety narażona na działanie różnych szkodliwych czynników. Na szczęście możemy ją odbudować. Czy odbudowa mikroflory jelitowej probiotykiem jest możliwa?
Kiedy konieczna jest odbudowa flory bakteryjnej?
Są sytuacje w życiu każdego z nas, które sprawiają, że flora jelitowa zostaje mocno zubożona, a jej działanie osłabione. Z taką sytuacją mamy często do czynienia między innymi podczas leczenia antybiotykami. Są one skutecznym remedium na choroby wywoływane przez bakterie, nie odróżniają jednak tych chorobotwórczych od tych, których nasz organizm potrzebuje i unicestwiają oba rodzaje. Na florę jelitową niekorzystanie wpływają też biegunki wywołane zatruciem pokarmowym lub bakteryjną lub wirusowa infekcją pokarmową. W odbudowie flory bakteryjnej w jelitach pomóc mogą probiotyki.
Jakie jest znaczenie mikrobioty jelitowej?
W przewodzie pokarmowym człowieka występuje ogromna liczba mikroorganizmów, które razem tworzą tak zwaną mikroflorę lub mikrobiotę jelitową. Są to zarówno bakterie, wirusy jak i inne organizmy eukariotyczne. W normalnych warunkach flora bakteryjna jest w doskonałej symbiozie z organizmem, a w tej symbiotycznej relacji między ludzkim organizmem a florą jelitowa, człowiek (żywiciel) dostarcza niestrawionego materiału do utrzymania bakterii. W zamian mikroorganizmy (symbionty) pełnią różne pożyteczne dla człowieka funkcje.
W przypadku mikroorganizmów przewodu pokarmowego związek wzajemnej symbiozy z człowiekiem przejawia się w możliwości zasiedlenia bogatego w składniki odżywcze środowiska o stałej temperaturze. Z drugiej strony, z tego związku człowieka z mikroorganizmami, wynikają symbiotyczne korzyści dla ludzkiego organizmu. Mikroorganizmy tworzące mikroflorę jelitową umożliwiają człowiekowi czerpanie energii z pokarmów dzięki metabolizowaniu ich przez mikroorganizmy mikroflory. Ale to nie jedyna ich rola. Innym kluczowym elementem jest rola ochronna. Bakterie mikrobioty jelitowej sprzyjają prawidłowej czynności regulacyjnej układu odpornościowego, chronią przed obcymi drobnoustrojami i ograniczają nadmierny rozwój bakterii patogennych.
Dysbioza mikrobioty jelitowej
Dysbioza mikrobioty to zaburzenia w składzie i funkcji drobnoustrojów, wchodzących w jej skład. Zaburzenia te mogą mieć związek z szeregiem chorób i dysfunkcji organizmu, np. z biegunkami przy antybiotykoterapii, z nieswoistymi chorobami zapalnymi jelit czy z zespołem jelita drażliwego. W wyniku tych zaburzeń może dojść do utraty odporności na infekcję, a w jej następstwie do kolonizacji mikrobioty przez patogeny oraz do ich intensywnego namnażania. Skuteczny probiotyk może wspierać naturalną mikrobiotę w odbudowie oraz jej dążeniu do równowagi. Do tej pory nie udało się ustalić relacji między określonymi zaburzeniami mikrobioty jelitowej a konkretnymi jednostkami chorobowymi, natomiast ponad wszelką wątpliwość wiadomo, że stanom chorobowym towarzyszy zawsze mniejsza różnorodność dobroczynnej mikroflory. Dlatego właśnie tak istotna może być odbudowa flory bakteryjnej probiotykiem. Jednak nie każdy suplement probiotyczny jest taki sam. Różnią się one nie tylko dostępnymi formami (saszetki, kapsułki, krople i in.) czy ilością żywych bakterii w pojedynczej porcji, ale także zawartymi w nich szczepami, z których najczęściej spotykane to bakterie kwasu mlekowego z rodzin Lactobacillus i Bifidobacterium.
Który probiotyk jest najlepszy na odbudowę flory bakteryjnej?
Aby bakterie probiotyczne mogły efektywnie wspierać florę bakteryjną, muszą dotrzeć do jelita grubego. Docierają tam poprzez niekorzystne środowisko panujące w żołądku (kwas solny).. Dobry probiotyk musi być odporny na działanie kwasu solnego wchodzącego w skład soku żołądkowego. Warto też spożywać probiotyki wraz z pokarmem, gdyż zwiększa to szanse na dostanie się do miejsca docelowego. Do tego dobrze gdy zawiera kilka szczepów bakterii. Każdy szczep ma trochę inne właściwości i cechy, które w dobrze przygotowanym suplemencie wzajemnie się uzupełniają. Niektóre suplementy probiotyczne, na przykład VSL#3® – zawierają ich aż osiem! Dodatkowo w produkcie tym liczba żywych, pożytecznych kultur bakterii to aż 450 miliardów. Mimo to pamiętać należy, że zdziesiątkowana przez antybiotyki, biegunkę czy złą dietę flora bakteryjna nie odbuduje się w przeciągu kilku dni po zażyciu preparatu z probiotykiem. Trzeba stosować go przez okres co najmniej miesiąca.
Bakterie, które zawierają probiotyki są wyizolowane z przewodu pokarmowego. To dlatego preparaty te są tak bardzo pomocne w odbudowywaniu flory jelitowej, która żyje w naszym przewodzie pokarmowym.
LITERATURA
- Lozupone C.A i wsp., Diversity, stability and resilience of the human gut microbiota. Nature, 2012; 489: 220–230
- DeGruttola AK I wsp., Current Understanding of Dysbiosis in Disease in Human and Animal Models, Inflamm Bowel Dis. 2016;22(5): 1137–1150.
- https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/168224,probiotyki-aktualny-stan-wiedzy-i-zalecenia-dla-praktyki-klinicznej
- Kim S I wsp., The intestinal microbiota: Antibiotics, colonization resistance, and enteric pathogens, Immunol Rev 2017;279:90–105.